Doorgaan naar hoofdcontent

De vier fasen van financiële bekwaamheid

In de leertheorie van Maslow worden 4 fasen van bekwaamheid onderscheiden. Deze 4 fasen zijn ingedeeld op twee assen. Deze assen hebben te maken of je iets daadwerkelijk wel of niet kunt, en of je je er bewust van bent dat je iets wel of niet kunt. Deze fasen worden ook wel als volgt benoemd:

  1. Onbewust onbekwaam, je weet niet dat je iets niet kunt
  2. Bewust onbekwaam, je weet dat je iets niet kunt
  3. Bewust bekwaam, je kunt iets, maar moet daar bewust bij nadenken
  4. Onbewust bekwaam, je kunt iets en je hoeft daar niet bij nadenken
Gisteren las ik een Amerikaanse blog die, met voorbeelden gebaseerd op de Amerikaanse situatie, deze fasen ook toepaste op iemands financiële bekwaamheid. Ik heb in dit blog geprobeerd om de fasen die hij noemt toe te passen op de Nederlandse situatie en heb geprobeerd om niet oordelend te zijn. De fasen die hij onderscheidt zijn:
  1. Financiële onbekwaamheid
  2. Financiële bekwaamheid
  3. Financiële onafhankelijkheid
  4. Financiële vrijheid
Wat zouden in Nederland de kenmerken van deze vier fasen kunnen zijn?

1: Financiële onbekwaamheid
Velen van ons, misschien wel de meesten, beginnen hun (volwassen) leven misschien wel financieel onbekwaam. We hebben nog weinig kaas gegeten van persoonlijke financiën en gaan niet goed om met ons geld. Kenmerken van deze fase zouden in de Nederlandse situatie zouden kunnen zijn:
  • Je hebt weinig tot geen inzicht in je inkomsten, maar vooral je uitgaven
  • Je spaart niet
  • Daardoor heb je geen buffer voor noodgevallen
  • Je koopt veel spullen op afbetaling/krediet
  • Je betaalt niet direct je creditcard af
  • Je hebt verschillende kredieten/leningen lopen
  • Je hebt niet het besef dat je je beter in je persoonlijke financiën zou moeten verdiepen
2: Financiële bekwaamheid
De volgende stap in deze leercurve is financiële bekwaamheid. Je hebt door dat je financieel onbekwam bent en wil daar wat aan doen. Je verdiept je in je persoonlijke financiën en past eventueel je levensstijl aan om die beter bij je inkomsten te laten aansluiten. Kenmerken uit deze fase zouden kunnen zijn:
  • Je budgetteert en houdt je uitgaven bij
  • Je spaart direct een deel van je inkomsten zodra ze binnenkomen (pay yourself first principe)
  • Je leeft "onder je stand", oftewel je maakt (veel) minder op dan je verdient
  • Je gaat dus wat soberder leven
  • Je koopt niet meer op krediet
  • Je betaalt elke maand direct de bestedingen op je creditcard af
  • Je hebt een buffer voor noodgevallen
Volgens mij zou dit het ongeveer moeten zijn voor deze fase. De Amerikaanse collega-blogger voegt hier nog aan toe:
  • Je spaart/investeert voor je pensioen
  • Je verdiept je om je persoonlijke financiën nog verder te verbeteren
Door de kenmerken zo op te schrijven zou je ook kunnen zeggen dat je al in de derde leercurve zit. Op zijn minst is het een mengsel van bewust onbekwaam en bewust bekwaam. Je bent namelijk al bewust bezig en je hebt je financiën inzichtelijk en op orde. Maar om in 4 stappen bij financiële vrijheid te komen zul je wat grotere stappen moeten maken.. :)

Als je financiële bekwaamheid hebt bereikt, is het geen zekerheid dat je ook de volgende fase zult halen. Ook als je bovenstaande zaken allemaal op orde hebt en elke maand geld overhoudt, is het nog steeds niet zeker dat je financiële onafhankelijkheid bereikt. Wel zul je waarschijnlijk zeer weinig financiële zorgen hebben, zeer grote tegenslagen daargelaten.

3: Financiële onafhankelijkheid
In deze fase heb je er waarschijnlijk al heel wat jaren financiële bekwaamheid opzitten. Hoeveel jaren is afhankelijk van hoeveel procent van je inkomsten je kunt sparen/investeren en hoe hoog of hoe laag je uitgavenniveau is. Kenmerken van deze fase zouden kunnen zijn:
  • Je bent niet meer afhankelijk van je inkomen uit je werk. Je werkt dus nog omdat je het leuk vindt en je hebt de vrijheid om zelf te beslissen hoeveel tijd je daaraan wilt besteden.
  • Je hebt genoeg vermogen verzameld of hebt een hoog genoeg passief inkomen om je (basis)uitgaven voor een zeer lange periode te dekken, bij vookeur voor de rest van je leven
  • Je kunt elk moment stoppen met werken zonder dat je je huidige levensstandaard hoeft aan te passen.
  • Je leeft nog wel sober en houdt je uitgaven goed in de gaten, zodat je niet meer uitgeeft dan je vermogen of passief inkomen kunnen opvangen.
4: Financiële vrijheid
Dit is in mijn ogen eigenlijk de overtreffende trap van financiële onafhankelijkheid. Je hebt niet alleen genoeg vermogen of passief inkomen om je "sobere" levensstijl te kunnen betalen, maar hebt eigenlijk de ruimte om ook wat luxer te leven. Voor deze fase heb ik eigenlijk geen echte kenmerken ten opzichte van de vorige fase, behalve dat je meer bestedingsruimte hebt.



Reacties

  1. Mooi overzicht. Ik ben het eens met de gedefinieerde fasen. Wat ik wel jammer vind is dat je redelijk vlot van fase 1 naar fase 2 kan gaan, maar dat het daarna heeeel lang duurt voordat je weer een fase verder kan. dat zou wat mij betreft iets eerlijker verdeeld mogen worden, maar goed, dan zouden we eigenlijk fasen 2.1, 2.2 en 2.3 toe moeten voegen, want ik denk dat daartussen nog behoorlijk wat tussenfasen zitten.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik zou het misschien zo doen:

    Fase 1: onbewust onbekwaam. Je hebt geen idee hoeveel geld er in of uit gaat en je werkt jezelf steeds dieper in de nesten, eigenlijk zonder je ervan bewust te zijn. Misschien geef je anderen wel de schuld van je problemen, terwijl een buitenstaander meteen ziet dat je het allemaal zelf doet.

    Fase 2: bewust onbekwaam: je komt er achter dat je in de nesten zit, en je begrijpt dat je zelf niet goed bezig bent geweest. Je begint te leren over financiën, maar maakt misschien nog stomme fouten.

    Fase 3: bewust bekwaam. Je snapt wat je aan het doen bent, je hebt je financiën onder controle, of in ieder geval ben je je schulden netjes volgens de afspraken (of sneller) aan het afbetalen. Er zit er een sterk stijgende lijn in. Je werkt naar een stadium van financiële onafhankelijkheid toe.

    Fase 4: je bent financieel onafhankelijk, dat wil zeggen dat je een bepaald uitgavenpatroon waar je je comfortabel bij voelt, levenslang kunt blijven doen zonder in de problemen te komen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. dat is ook een mooie indeling, en ik denk dat er nog wel meer indelingen mogelijk zijn. Ik heb eerlijk gezegd ook aan deze indeling ook zitten denken, maar toch voor die andere gekozen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Heel goed uitgelegd! Ik vind het een mooie indeling. Wij zijn zeker financieel bekwaam inmiddels, maar financieel vrij, dat duurt nog wel even...

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Annuïteitenhypotheek zelf berekenen: extra aflossingen en rentewijziging

Gisteren schreef ik al hoe je zelf met excel kunt je annuïteitenhypotheek kan berekenen. Daarin schreef ik ook dat ik vandaag nog verder zou gaan met het toevoegen van extra aflossingen en laten zien hoe je een renteverandering kan toevoegen. Voordat ik begin heb ik uitgevonden hoe ik het bestand beschikbaar kan maken voor iedereen. Via deze link moet het bestand te downloaden zijn. Extra aflossingen Waar waren we gebleven? We hadden voor 360 maanden berekend wat de rente en de aflossing was en kwamen ook mooi op 0 euro uit aan het eind van de looptijd. Ons maandbedrag was €954,83. De eerste regels van de berekening zagen er als volgt uit. Om nu de extra aflossingen mogelijk te maken gaan we eerst een kolom voegen tussen de kolom aflossing en de kolom hpotheek na aflossing. Dat doe je door bovenaan op de "F" te klikken met je linker muisknop en daarna met je rechter muisknop. Uit het menuutje dat dan tevoorschijn komt kies je invoegen. In cel F6 (kolom F is nu d

Lagere maandlasten of de hypotheek inkorten?

Naar aanleiding van een opmerking op ons blog over de eerste aflossing van het jaar van In 10 jaar FO (of Simpelrijkleven) zijn we nogmaals gaan nadenken over aflossen op de annuïtaire hypotheek. Ze schreef daar zelf ook een mooie blog over. We kunnen in plaats van het verlagen van onze maandlasten na een extra aflossing ook kiezen voor looptijdverkorting. Daarmee hou je het maandbedrag dat je betaalt (nagenoeg) gelijk na een extra aflossing, maar wordt het aantal resterende termijnen aangepast. Omdat je minder rente betaalt blijft er per maand meer over om regulier af te lossen. Wij hebben daar dus de afgelopen week ook eens naar gekeken. We kwamen tot zaken die we moesten of wilden uitzoeken voordat we er een besluit over konden nemen: Laten de hypotheekvoorwaarden het toe? Vinden we onze huidige maandlasten al laag genoeg? Hoeveel tijd winnen we er nou echt mee? Op die eerste twee vragen konden we snel antwoord vinden. De hypotheekvoorwaarden laten looptijdverkortin

Hypotheekweg is weg

Na een tijdje dubbele berichten met een link naar ons nieuwe blog te hebben geschreven, trekken we nu echt de stekker uit dit blog.  We gaan nu volledig verder op www.financieelvrijer.nl .  We hopen jullie daar allemaal ook weer te zien....